TBB Başkanı Erinç Sağkan: Can Atalay hakkında yürüyen süreç ‘Anayasal demokrasi/Anayasal devlet’ anlayışına telafisi imkansız ziyan vermiştir

Türkiye Barolar Birliği (TBB) Lideri Erinç Sağkan, İsimli Yıl Açılış Töreni’nde; “Hatay Milletvekili seçilen Avukat Can Atalay hakkında yürüyen süreç ferdî olarak kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının, seçilme hürriyetinin ve onu seçen halkın seçme hürriyetinin ihlali olmasının ötesinde ‘Anayasal demokrasi/Anayasal devlet’ anlayışına telafisi imkansız ziyanlar vermiştir” dedi. Sağkan yeni anayasa konusunda da, “Mevcut anayasa kararlarının ihlal edildiği, Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığı bir ortamda, insan hak ve özgürlüklerini ve yargı bağımsızlığını tam bir garantiye kavuşturacak daha demokratik bir anayasa beklentisi gerçekçi olmayacaktır. Bizim, Anayasa’ya dair teklifimizin tek bir rengi vardır ve bu renk Cumhuriyetimizin temel ilkeleridir” diye konuştu.

Törene yüksek mahkemelerin lider ve üyeleri, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay mensupları, KKTC başsavcıları ve çok sayıda davetli katıldı. Yargıtay tarafından verilen frekansta Sağkan’ın konuşması geçtiğimiz yıl üzere bu yıl da verilmezken Yargıtay Başkanı Kerkez konuşmaya başlayınca ise canlı yayına geçildi.

Törende birinci olarak konuşan TBB Başkanı Erinç Sağkan, “Cumhuriyetin yolunu aydınlatan ışığın kaynağı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Ankara’ya birinci gelişlerinde tüm dünyaya söylediği şu sözleri hatırlatarak konuşmama başlamak istiyorum: ‘Herhalde âlemde bir hak vardır. Ve hak kuvvetin fevkindedir.’ Filistin’de soykırım tüm süratiyle sürerken Türkiye Barolar Birliği Lideri olarak sözlerime öbür türlü başlayamazdım” diyerek kelamlarına başladı.

“Anayasa’nın bağlayıcılığını ve üstünlüğünü düzenleyen 11. Unsuru’nun Meclis Genel Şurası’nda yok sayılması son derece telaş verici”

“Anayasa Mahkemesi’nin bürokratik bir vesayet organı olarak kabul edilmesine ait son devirde artarak lisana getirilen bir kadro görüşleri gerçek bulmadığımız üzere, mahkemenin meşruiyetinin ve yetkisinin sorgulanmasını da hakikat bulmadığımızı kıymetle tabir etmek isterim.” diyen Sağkan Can Atalay kararına değindi ve şunları söyledi:

“Bu açıklamalar bağlamında üzülerek söylemek zorundayım ki; Hatay Milletvekili seçilen Avukat Can Atalay hakkında yürüyen süreç ferdi olarak kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının, seçilme hürriyetinin ve onu seçen halkın seçme hürriyetinin ihlali olmasının ötesinde “Anayasal demokrasi/Anayasal devlet” anlayışına telafisi imkansız ziyanlar vermiştir. Bu süreci, yüksek yargı organlarının ortasındaki yorum farklılığı formunda kıymetlendirmek, makul ve hakikat görmek mümkün değildir. Devamında, Anayasa’nın bağlayıcılığını ve üstünlüğünü düzenleyen 11. Unsuru’nun Meclis Genel Heyetinde yok sayılması ise son derece dert vericidir.

‘Geciken adalet, adaletsizliktir’ tümcesi, adalet talep etme pozisyonunda olmayanlar için söylenmesi hem kolay hem de beğenilen bir sözdür. Hakkına, yani adalete geç kavuşanlar için ise acı veren bir durumdur. Ülkemizde düzgün olmayan, yeterli gitmeyen işlerin başında adaletin geç tecelli etmesi gelmektedir.”

“Halkımızı geciken adaletin haksızlığından, ülkemizi bu ayıptan kurtaralım”

Makul müddette yargılanma hakkı ihlallerinin artarak devam ettiğini vurgulayan Sağkan, “Zamanında cezalandırılmayan yahut aklanamayan sanık, alacağına vaktinde kavuşamayan alacaklı, hakkı vaktinde korunamayan yurttaş… Toplumun adalet beklentisine yanıt vermek, bu fazileti göstermek hepimizin sorumluluğudur. Yargıcındır, savcınındır, avukatındır, çabucak her şeyi ihtilaf konusu yapan yahut yapılmasına sebep olan idari makamlarındır. Çözecek olan da bizleriz. O halde, daima bir arada yasama, yürütme ve bilhassa de yargı olarak elimizi taşın altına koyalım; halkımızı geciken adaletin haksızlığından, ülkemizi bu ayıptan kurtaralım” dedi.

Sağkan konuşmasını şöyle sürdürdü:

“İfade özgürlüğü ve bu hakkın hudutlarının tartışılması demokratik hukuk sisteminde son derece doğaldır. Çünkü tabir özgürlüğü de mutlak ve sınırsız değildir. Fakat bu kapsamda yürütülen kimi soruşturmalarda hukuka ters formda, niteliği itibariyle en son ve istisnai olarak uygulanması gereken tutuklama önlemine başvurulması ve yeniden bir toplumsal medya mecrasının büsbütün kapatılması üzere tesirli yargı kontrolü olmayan birtakım idari süreçler yurttaşlarımızın hukuka olan itimadını önemli biçimde zedelemektedir.”

“Avukatın bilgi ve dokümana erişim hakkı büsbütün yok edilmiş durumdadır”

Avukatlık mesleğinin çözülmesi gereken meselelerine değinen Sağkan, “Stajyer Avukatların Hakim Savcı Yardımcıları üzere devletten fiyat alarak staj süreçlerini verimli geçirmelerinin sağlanması, avukatların ağır ekonomik problemlerine tahlil olması ve yargının iş yükünün de azaltılması bakımından önleyici avukatlık modelinin geliştirilerek meslek alanlarını genişletecek yasal düzenleme yapılması, İnsan Hakları Aksiyon Planında da yer verilerek haklı beklenti haline gelen kamu avukatlarının özlük haklarının mesleğin onuruna uygun olacak halde düzenlenmesi, bağlı çalışan avukatların sömürülmesinin önüne geçilebilmesi bakımından TBB’ye yönetmelik yapmak yetkisi verilmesi ya da yasal düzenleme yapılması, CMK Fiyat Tarifesi’nin yapılan işin niteliği, sorumluluğunun yüksekliği üzere sebeplerle mesleğin onuruna uygun olacak formda belirlenmesi, yargı faaliyetlerinde KDV oranının düşürülmesi, CMK ve İsimli Yardım sisteminde ise büsbütün kaldırılması, avukatların başka yargı vazifelileri ile emeklilikte yaşadığı ağır eşitsizliğin ortadan kaldırılması, avukata dönük şiddet hadiselerinin önlenebilmesi ve caydırıcılık bakımından Adalet Bakanlığı’na sunduğumuz tekliflerin hayata geçirilmesi problemleri var” dedi.

Sağkan şunları söyledi:

“Avukatlık Kanunu’nun 2. hususunda düzenlenen avukatın bilgi ve dokümana erişim hakkı, Kişisel Verileri Koruma Kanunu münasebet gösterilerek büsbütün yok edilmiş durumdadır. Artık avukatlar, vazifelerini ifa ederken en kolay evrakı bile kurumlardan alamaz hale gelmiştir. İlgili kanunun istisnalar unsuruna avukatların da eklenmesi ile çarçabuk çözülebilecek bu sorun mesleğin yapılabilmesini engellediği üzere yargı sürecinin de uzamasına sebebiyet vermekte ve daha da kıymetlisi silahların eşitliği unsurunu yok ederek adil yargılanma hakkı ihlallerine sebebiyet vermektedir.”

“Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığı bir ortamda daha demokratik bir anayasa beklentisi gerçekçi olmayacaktır”

Yeni anayasa tartışmalarına da değinen Sağkan konuşmasını şöyle sonlandırdı:

12 Eylül Anayasası’na en net karşı çıkan meslek örgütünün bugünkü başkanı olarak ifade etmek isterim ki, topluma yeni bir Anayasa gereksinimini anlatabilmek ve toplumsal uzlaşıyı sağlayabilmek için konuşmamın başında söz ettiğim “Anayasal demokrasi/Anayasal devlet” anlayışını temelinden sarsan uygulamalar engellenmelidir. Mevcut anayasa kararlarının ihlal edildiği, Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmadığı bir ortamda, insan hak ve özgürlüklerini ve yargı bağımsızlığını tam bir garantiye kavuşturacak daha demokratik bir anayasa beklentisi gerçekçi olmayacaktır. Bizim her şeyden evvel uzlaşma kültürünü önceleyen ve bu kültüre alan bırakılacağına dair itimat yaratan bir iklime muhtaçlığımız var. Bu inanç ve toplumsal uzlaşı yerinin yaratılması ile birlikte yapılacak Anayasa çalışmasında; Türkiye Cumhuriyeti Devletinin; insan haklarına saygılı, demokratik, laik, toplumsal bir hukuk devleti olduğunu düzenleyen anayasanın başlangıç kısmında ve birinci üç hususunda manasını bulan kurucu ideolojisi motamot korunmalıdır. Kuvvetler ayrılığı unsurundaki istikrarlar tesis edilmeli, yargı bağımsızlığı tam bir garanti altına alınmalıdır. Hakimler ve Savcılar Kurulu; Yargıçlar Kurulu ve Savcılar Kurulu olarak yürütme organının tesirinde kalmayacak halde yine yapılandırılmalı, tüm kararlarına karşı yargı yolu açılmalı, hakim ve savcılar için coğrafik teminat hiçbir müdahaleye imkan vermeyecek formda sağlanmalıdır. Yargıç – Savcı birlikteliğine son verilmeli, ‘silahların eşitliği’ prensibi yaşama geçirilmelidir. Barolara ve savunma makamına yeni anayasanın yargı ile ilgili kısmında yer verilmeli; savunmanın temsilcisi avukatların, baroların ve Türkiye Barolar Birliği’nin bağımsızlığı anayasal garanti altına alınmalıdır. Evvelki liderlerimizden Sayın Av. Özdemir Özok’un söz ettiği üzere ‘Anayasa’nın bir rengi olmalıdır, çünkü renksiz bir anayasa gerisine neyi koyarsanız onun rengini yansıtır.’

“Anayasa’ya dair teklifimizin tek bir rengi vardır ve bu renk ‘Cumhuriyetimizin temel ilkeleri’ dir”

Bu nedenle Türkiye Barolar Birliği olarak bizim, Anayasa’ya dair teklifimizin tek bir rengi vardır ve bu renk ‘Cumhuriyetimizin temel ilkeleri’ dir. Ülkemizi yakın coğrafyamızda iç çatışmalar yüzünden toprakları parçalanan ve halkı acılar çeken ülkelerden farklı kılan; eksiklikleri ve sıkıntılarına karşın demokrasiyle yönetilen, lâik hukuk sisteminin karar sürdüğü bir ülke olmasıdır. Bir ortada yaşamamızın ve ülke bütünlüğümüzün sigortası olan bu bedelleri koruduğumuz sürece, her sorunu demokrasi ve hukuk ortak paydalarında buluşarak çözmemiz mümkündür.”