Naci Görür’den Hükümete: “Depremi Neden Gündeme Almıyorsunuz? Sizin Ekonomik Meselelerinizden, Terörden, Endüstriden Daha mı Az Önemli”

KERİM UĞUR

Prof. Dr. Celal Görür, sarsıntı konusunda tekraren ikazda bulunduklarını belirterek, “Üstelik de bu zelzele, ‘geliyorum’ diye bağıran bir sarsıntıydı. Zelzelenin kendisi ‘geliyorum’ diyordu esasen. Deprem olduktan sonra değil, zelzele olmadan evvel ziyan azaltma sistemine geçmemiz lazım” dedi. Hükümete “Depremi neden gündeme almıyorsunuz? Sizin ekonomik sıkıntılarınızdan, terörden, endüstriden daha mı az önemli” diye soran Görür, zelzele olduktan sonra yapılanları ise “yara sarma edebiyatı” olarak nitelendirdi.

Yerbilimci Naci Görür, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarından akabinde, bugün İzmir’de Türkiye Odalar Borsalar Birliği’ne (TOBB) bağlı odaların ortak meclis toplantısına katılarak zelzeleyle ilgili değerlendirmelerde bulundu.

“YARA SARMA EDEBİYATI”

İZTO Meclis Salonu’nda toplantıda konuşan Görür, şunları söyledi:

“Şu anda 60-70 bin kişi göçük altında. Binlerce insanımız acı çekiyor. Biz neyi konuşabiliriz? Onu, doğrusu pek anlayamıyorum. Sanki bütün millet, yöneticiler olarak konuşmalı mıyız, utanmalıyı mıyız, ne yapmalıyız sahiden bilmiyorum. Bizim ülkemizde sarsıntıya karşı bilinmeyen, söylenmeyen, kendi kendimize itiraf edemediğimiz hem halk olarak hem idare olarak bir strateji var. O da sarsıntısı konuşmamak. Güya tabu. ‘Ay konuşmayın, korkuyorum. Nereden çıktı artık bu bahis. Duymayalım, konuşmayalım, huzurumuz kaçmasın.’ Bu strateji maalesef bu ülkenin yöneticilerinde de var uzun vakitten beridir. Sarsıntısı konuşmayın, hele bir konuşmayın. Sarsıntı gelmeden evvel gündeme gelmez, olduktan sonra çizmelerimizi çeker alana ineriz. ‘Türk hükümetleri büyüktür, sizi aç susuz bırakmaz, her şeyi yaparız, karnınızı doyururuz, süreksiz konutlar, daima konutlar yapar yara sararız’ deniyor. Bu strateji, yara sarma edebiyatıdır. Bu strateji, çağ dışı bir stratejidir. İnsanlığa değer vermeyen anlayışın geliştirdiği strateji. ‘Deprem bizim elimizde değil, ne yapalım’ deyip, olduktan sonra gücümüzü gösteririz. Halbuki bilgi toplanmalı. Bilimin ışığı altında yürüyen toplumlarda bu türlü bir strateji yok. Bu strateji, Nasreddin Hoca’nın yaptığı üzere, yani testiyi suya götüreni birinci evvel tokatlıyor, kırılıp su döküldükten sonra bir manası yok zati. Çağdaş dünya bunu nasıl beceriyor? Sarsıntı gelmeden, beşerler ölmeden, afet her tarafı kasıp kavurmadan evvel gerekeni yapıyorlar. Yurt dışında bu boyuttaki zelzelelerde 5-6 kişi ölüyor, o da tesadüfen. Utanıyorum söylemeye lakin 42 bin vefat gözüküyor lakin, inşallah yanılırım ancak çok daha fazla olacak. Bu insanlarımızı kaybettik.

“DEPREM, ‘GELİYORUM’ DİYE BAĞIRAN BİR DEPREMDİ”

Üstelik de bu zelzele, “geliyorum diye bağıran bir sarsıntıydı. Sarsıntının kendisi ‘geliyorum’ diyordu zati. 25-26 Ocak’ta dediğimi unutmuyorum; ‘Maraş’a dikkat edin, bundan sonra büyük sarsıntıları orada bekliyoruz’, sene 2020. Zelzelenin büyüklüğünü bile söylüyorduk, ‘Minimum 7,5’. Niçin? Zira en son zelzele orada 1512 yılında olmuş, tarihi kayıtlar var. Her yerde ‘Maraş’a dikkat’ dedik, yazdık, söyledik, derken bir gece kalktık ki Maraş’a zelzele geldiğini gördük. Anladık ki pek de bir şey yapılmamış o telaffuzlara karşın. Şayet yapılsaydı Diyarbakır, Adıyaman, Kilis, Hatay bu türlü olmazdı.

“DEPREMDEN DAHA GERÇEK NE VAR”

Konu, ne götürdüğümüz, nasıl desteklediğimiz değil. Niçin bu zelzelenin ziyanlarını azaltamadık, onu konuşalım. Birinci defa Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu hükümet, bu strateji, kanıyı değiştirmeye kalktı. Dedi ki ‘Biz, sarsıntı olduktan sonra değil, sarsıntı olmadan evvel ziyan azaltma sistemine geçmemiz lazım’ dedi. Cumhurbaşkanı söyledi. Ben, bundan çok umutlandım. 2010 yılıydı. Birinci defa umutlandım. Arkadaşlar, siz neden sarsıntısı hiç gündeme almıyorsunuz? Sizin ekonomik meselelerinizden, terörden, endüstriden daha mı az değerli? Bana bir parametre söyleyin ki sarsıntının önüne geçsin. Zelzeleden daha gerçek ne var bu ülkede? En temel sorun zelzele, hiç değişmez. Her gündüz güneşin doğacağı üzere, zelzele. Pekala biz hiç tartıştık mı sarsıntısı? Bu sarsıntıdan evvel, her sarsıntıdan evvel siyasilerden duydunuz mu? İpe sapa gelmez bahisleri televizyonlarda saatlerce konuşuyoruz fakat sarsıntı yok. Biz de o ortada cılız sesimizle zelzelesi hatırlatmaya çalışıyoruz. İlla hatırlamak için 70-80 bin inanın mı ölmesi lazımdı.

“DİRENÇLİ YERLEŞİM YERLERİ, DİRENÇLİ KENTLER YAPMALIYIZ”

İşten, güçten, hukuktan öte bir şey yapmak lazım. Millet olarak kendi hükümetimize, devletimize sahip çıkma vakti. Demokratik manada artık el koyma vakti. Problemlere millet olarak bizim el koyma zamanımızdır. Bunu şüphesiz yapabiliriz. Zelzelede ölmemek için, ziyanı minimize etmek için dirençli yerleşim yerleri, dirençli kentler yapmalıyız. Türkiye, yaşadığımız yerleşim alanları sarsıntı dirençli olursa sorun yok, sarsıntı olsun, tıpkı Amerika’daki üzere, Japonya’daki üzere. Bir aile, meskenine girdiği vakit muhtemel sarsıntıda üst katın başlarına çöküp kendilerini ezmeyeceğine emin olursa meskeninde rahat eder.”