Hatay Barosu Lideri Açıkalın’dan “Kentsel Dönüşüm Yasası” Yansısı: “Yasa Koyarken İdarecilere Sınırsız Yetkiler Tanınmamasını Diliyoruz”

Haber : ÇAĞATAN AKYOL – Kamera: ADEM KARABAYIR

Hatay Barosu Lideri Cihat Açıkalın, kentsel dönüşüme ait TBMM’de kabul edilerek Resmi Gazete’de yayınlanan yasanın akabinde birinci rezerv alanının Hatay‘da ilan edilmesine ait “Başta rezerv alanı ilanıyla ilgili düzenleme olmak üzere çıkarılacak yasal düzenlemelerde hem Anayasa’nın ruhunu hem toplum beklentilerini, gereksinimlerini karşılayan bir çalışma yapılması; orada yasa koyucuları yasa koyarken idarecilere sınırsız yetkiler tanımaması en büyük dileğimiz” dedi.

TBMM Genel Şurası’nda kabul edildikten sonra geçen 9 Kasım’da Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a karşı reaksiyonlar sürüyor. Kentsel dönüşüm mazeretiyle yurttaşların mülkiyet gaspına neden olacağı görüşü savunuluyor.

Yasanın geçmesinin akabinde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının en çok yıkıma ve can kaybına kent olan Hatay‘ın Antakya ve Defne ilçelerinde 207 hektarlık bölgeyi içeren 8 mahallenin rezerv yapı alanı ilan edildiğini duyurdu.

“MÜLKİYET HAKKINA KISITLAMA GETİRMEK ANAYASA’YA AYKIRI”

İstanbul Barosu’nda da bugün yasaya karşı basın toplantısı düzenlendi. Toplantının akabinde ANKA Haber Ajansı’na konuşan Hatay Barosu Lideri Cihat Açıkalın, yapılan değişikliklerin Anayasa’da garanti altına alınan mülkiyet hakkına müdahale niteliğinde olduğunu değerlendirdiklerini söyledi. Açıkalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Hukuken üstün hak olan mülkiyet hakkı, Anayasa’yla garanti altına alınan haklardan olan mülkiyet hakkına yasal düzenlemeyle sınırlama, kısıtlama getirmek, Anayasa’nın ruhuna alışılmamış. Anayasa’ya muhalif bir uygulama olmuştur. Münasebetiyle bununla ilgili biz siyasi partilere de bir davet yaptık. Bilhassa muhalefet partilerine davet yaptık. Anayasa’ya muhalif bu yasanın iptaliyle ilgili Anayasa Mahkemesi’ne yasal müracaatın iptal davasının açılması gerekir. Hatay özelinde, birinci uygulandığı yer Hatay olduğu için biz yurttaşların mülkiyet hakkının korunması bakımından karara karşı idari yargı yoluna yarın prestijiyle başvurmuş olacağız lakin işin kaynağı bir yasal düzenleme olduğu için yasal düzenlemenin iptaliyle ilgili de beklentimiz Meclis’te muhalefet partilerinin, başta ana muhalefet partisinin Anayasa Mahkemesi’ne mevzuyu götürmesi.

“İDARENİN TÜM İŞ VE SÜREÇLERİ YARGI KONTROLÜ KAPSAMINDA KALMALI”

Hukuki açıdan karşılaştığımız en büyük sorunlardan biri bilgilendirme konusunda yaşanıyor. Bilgilendirme dışında bir öteki bahis da yeni yasal düzenlemeler; oradaki işleyişi hızlandırma ismine yapıldığı tez edilen yasal düzenlemelerin aslında hukuken hem Anayasa’ya hem üniversal pahalara, kent ömrüne çok da uygun düşmediği… Yurttaşların başta barınma, ulaşım olmak üzere, sağlıklı bir etrafta yaşama hakkı olmak üzere birçok hakkının ihlal edildiğini görüyoruz. Başta rezerv alanı ilanıyla ilgili düzenleme olmak üzere çıkarılacak yasal düzenlemelerde hem Anayasa’nın ruhunu hem toplum beklentilerini, gereksinimlerini karşılayan bir çalışma yapılması; orada yasa koyucuları yasa koyarken idarecilere sınırsız yetkiler tanımaması en büyük dileğimiz. Zira yönetimin tüm iş ve süreçlerinin yargı kontrolü kapsamında kalması gerektiğini düşünüyoruz biz. Hukuk devletinin en değerli unsuru budur. Yürütmenin ortaya koyduğu faaliyetler mutlak doğrular değildir zira. Bunların kontrol düzeneği yargı mercileridir. Yargı makamlarının kontrolüne açık biçimiyle düzenlemelerin olması en büyük dileğimiz, beklentimiz.”

“ÇED RAPORLARI YÖNETMELİKLERE ALIŞILMAMIŞ OLARAK VALİLİK KARARIYLA KALDIRILDI”

Depremin akabinde halk sıhhatine yönelik Hatay’da açılan başka davalardan da süreçlerinden de bahseden Açıkalın, şu bilgileri aktardı:

“Örneğin enkaz kaldırma, moloz depolama faaliyetlerinin de halk sıhhati bakımından sıkıntılı olduğunu tespit ettik. Bunlarla ilgili de hem idari hem isimli cürüm duyurularımızı yaptık. Açığa depolama olarak nitelendirdiğimiz sulak alanlara, yerleşim yerlerine moloz dökülmesi, başta asbestli unsurlar olmak üzere insan sıhhatini tehlike altına alabilecek 85 bine yakın ziyanlı kimyasalların havaya salınması ve halk sıhhatini direkt etkilenmesi, olumsuz tarafta etkilemesi, kalıcı hastalıklara yol açması riskiyle karşı karşıyayız. Yeniden bu süreçte mermer ve taş ocaklarına ÇED raporu alınmasına dair uygulamanın yönetmeliklere muhalif olarak valilik kararıyla kaldırıldığına şahitlik ettik. Bununla ilgili de bir idari dava açtık, hala devam etmekte. Bu da tekrar direkt halk sıhhatini olumsuz etkileyen bir karar, bir uygulama oldu.

“DEPREM SONRASI SÜREÇ TÜZEL AÇIDAN SAĞLIKLI İLERLEMİYOR”

Hukuki açıdan zelzele sonrası sürecin çok sağlıklı ilerlemediğini düşünüyoruz. Olağan baro olarak bizler hem bu kentte yaşayan birer yurttaş olarak hem bu kentin hukukunu temsil eden, halkın hakkını savunan bir meslek kümesi olarak karşılaştığımız bu hukuksuzluklarla ilgili daima yasal süreçleri başlatıyoruz. Hem yasal sürecin ağır işlemesi hem bazen de zeytinlik alanlara ait aldığımız yürütmenin durdurulma kararı üzere Dikmece’de, yargı kararlarına uyulmaması biçiminde tavırlarla karşılaşıyoruz. Hukuk devletinde olmaması gereken uygulamalar. Bilhassa zelzeleden bu kadar ağır etkilenen insanların bulunduğu bir bölgede, hukuken toplum faydasına alınan mahkeme kararlarının uygulanması en büyük dileğimiz.”

“ALDIĞIMIZ KARARLARI UYGULATAMAMA MESELESİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ”

Hatay Barosu Lideri Cihat Açıkalın, davaların süreçlerine ait de şunları söyledi:

“Enkaz ve moloz kaldırma ile ilgili yönetim mahkemesinden bu hafta bir karar bekliyoruz. Karar kademesinde belge, kestirim ediyorum ki yasa ve yönetmelik dikkate alınarak orada da o talebimiz de kabul edilecek. Dilerim ki Dikmece’de olduğu üzere olmaz, karar uygulanır bu sefer. Bir de bu türlü bir sorunumuz var bizim. Aldığımız kararları uygulatamama üzere bir meseleyle karşı karşıyayız. Onun dışında tekrar ÇED raporunun alınmasına muafiyet getirilen valilik kararına karşı da birinci derece mahkemesi, ikiye bir oyla oy çokluğuyla davamızı reddetmişti fakat oradaki muhalefet şerhi ve dava dilekçemiz birlikte kıymetlendirilerek Adana İstinaf Mahkemesi’ne itiraz müracaatında bulunduk. Orada da tekrar baronun talebi doğrultusunda, halk sıhhatinin korunması konusunda hukuken davanın kabulü gerekir diye düşünüyoruz. Beklentimiz bu istikamette beklemek.”

“HATAY’DA TEMEL İNSANİ MUHTAÇLIKLAR KONUSUNDA BİLE HALA ÇOK GERİLERDEYİZ”

Açıkalın, bölgede yaşamaya devam eden depremzede yurttaşların sıkıntılarına da dikkat çekerek “Yaklaşan kış şartlarında başta süreksiz barınma olmak üzere vatandaşın taleplerinin, gereksinimlerinin karşılanması gerekir. Ortadan 10 aylık bir mühlet geçti. Temel insani muhtaçlıklar konusunda bile hala çok gerilerdeyiz Hatay olarak. Bunların karşılanması konusunda beklentimizi, dileğimizi söz etmek isterim” davetini yaptı.