Gazeteciler Cemiyeti Dayanağıyla Hazırlanan “6 Şubat Sarsıntıları ve Mahallî Medyanın Durumu: Hatay Vilayet Raporu” Yayınlandı: “Yaşamın Tekrar Kuruluşunda…

Ankara Üniversitesi‘nden Öğretim Vazifelisi Gökhan Bulut ve Araştırma Vazifelisi Davet Kaderoğlu Bulut, Gazeteciler Cemiyeti’nin dayanağıyla “6 Şubat Sarsıntıları ve Mahallî Medyanın Durumu: Hatay Vilayet Raporu’nu” yayınladı. Raporda, “Gazeteler sadece yıkımı yaşamakla kalmamış, önemli oranda haber, okur ve gelir kaybına da uğramışlardır. Bu durum habercilik alanının, istihdamın ve geçim imkanlarının daralmasına yol açmıştır. Bu nedenle Hatay mahallî medyası dayanakların yetersizliğini vurgulamakta ve başta Basın İlan Kurumu olmak üzere yetkili kurumlardan dayanak talep etmektedir. Buna rağmen kentte haberciliği sürdürebilmenin en değerli motivasyon kaynağı, Hatay’a ve mesleğe olan bağlılık olarak ortaya çıkmaktadır. Bu durumun mahallî medyaya belli bir toplumcu perspektif kazandırdığı da belirtilebilir. Hatay’da sarsıntının akabinde kentin ve hayatın yine kuruluşunda gazetecilerin hissesinin tahmin edilenin üzerinde olacağını varsaymak mümkündür. Bu şartlarda gazeteciliğin tekrar ayağa kaldırılması için siyasi iradeye ve ilgili kurumlara da misyonlar düşmektedir” değerlendirmesi yapıldı.

Ankara Üniversitesi’nden öğretim vazifelisi Gökhan Bulut ve araştırma vazifelisi Davet Kaderoğlu Bulut; Kahramanmaraş merkezli, 11 ili etkileyen zelzelelerin akabinde mahallî basının muhtaçlıklarını ve bu gereksinimler doğrultusunda yapılması gerekenleri aktardığı raporu Gazeteciler Cemiyeti takviyesiyle yayınladı.

Rapor; 20-25 Mart 2023 tarihlerinde Dörtyol, İskenderun, Antakya, Samandağ ve Defne olmak üzere toplam 5 ilçede yürütülen araştırmalar sonucu hazırlandı.

Araştırma kapsamına Gazeteciler Cemiyeti’nin sarsıntı sonrasında bölgedeki lokal gazetecilerle yaptığı online toplantı ile kelam konusu bölgelerde mahallî medyada çalışan 13 gazeteci ve yöneticiyle yüz yüze görüşmeler de girdi. “6 Şubat Sarsıntıları ve Lokal Medyanın Durumu: Hatay Vilayet Raporu” isimli raporun sonuç kısmında şu tabirler yer aldı:

“Hatay’da lokal medya, sarsıntıyla birlikte önemli bir yıkım yaşamıştır. Bu süreç Hatay medyasını bir yandan hayli büyük sıkıntılarla karşı karşıya bırakırken öbür yandan ise aslında var olan kimi problemlerin derinleşmesine neden olmuştur. Zelzele öncesinde epey canlı bir mahallî medya yapısına sahip olan Hatay’da zelzele sonrası lokal medya yaşamsal alanda, habercilik sürecinde ve dayanaklar konusunda önemli sıkıntılarla baş etmek zorunda bırakılmıştır. Bu sıkıntıların başında barınma ve kentte tutunma eforu gelmektedir. Mahallî gazetecilerin önemli bir kısmı kentten ayrılmıştır. Kalanlar ise hudutlu imkanlarla habercilik yapmayı sürdürmeye çalışmaktadır. Habercilik konusunda haberin üretimi, dağıtımı ve finansmanı en büyük sıkıntılar olarak öne çıkmaktadır.

“HATAY’DA ZELZELENİN AKABİNDE KENTİN VE ÖMRÜN YİNE KURULUŞUNDA GAZETECİLERİN HİSSESİNİN VARSAYIM EDİLENİN ÜZERİNDE OLACAĞINI VARSAYMAK MÜMKÜNDÜR”

Gazeteler sırf yıkımı yaşamakla kalmamış, önemli oranda haber, okur ve gelir kaybına da uğramışlardır. Bu durum habercilik alanının, istihdamın ve geçim imkanlarının daralmasına yol açmıştır. Bu nedenle Hatay mahallî medyası takviyelerin yetersizliğini vurgulamakta ve başta BİK olmak üzere yetkili kurumlardan takviye talep etmektedir. Buna rağmen kentte haberciliği sürdürebilmenin en kıymetli motivasyon kaynağı, Hatay’a ve mesleğe olan bağlılık olarak ortaya çıkmaktadır. Bu durumun mahallî medyaya muhakkak bir toplumcu perspektif kazandırdığı da belirtilebilir. Hatay’da zelzelenin akabinde kentin ve hayatın yine kuruluşunda gazetecilerin hissesinin tahmin edilenin üzerinde olacağını varsaymak mümkündür. Bu şartlarda gazeteciliğin tekrar ayağa kaldırılması için siyasi iradeye ve ilgili kurumlara da vazifeler düşmektedir.

“HATAY’DA LOKAL MEDYA, ÇÖZÜLMESİ YILLAR ALACAK YAPISAL SIKINTILARA SAHİPTİR”

Hatay lokal medyasının sarsıntı sürecinde içinde bulunduğu şartların ve problemlerin niteliği, bu bahisteki talep ve tekliflerin niteliğini de tekrar değerlendirmeyi mecburî kılmaktadır. Hatay’da lokal medya, çözülmesi yıllar alacak yapısal meselelere sahiptir. Bunların bir kısmı sarsıntı öncesinde de var olan meselelerdir ve bu süreçte derinleşmiştir. Sarsıntıyla birlikte ise problemlere yenileri eklenmiştir. Böylesi yapısal sıkıntılara kısa vadeli, süreksiz ve bütünlükten uzak atılımlarla tahlil üretmek mümkün görünmemektedir. Bu usul teşebbüsler yaşanan sorun karşısında pansuman tesiri yaratabilir ama sorunun ortadan kaldırılması konusunda yetersizdir. Lokal medyanın ayağa kaldırılmasının yolu, bu bahiste dengeli bir perspektif geliştirerek uzun erimli, gerçekçi ve samimi siyaset setleri üretmektir. Elbette sarsıntının yarattığı büyük kaos içerisinde süratli ve refleksif teşebbüslerde bulunulmalıdır lakin sarsıntının üzerinden geçen müddette, mahallî medyaya dönük orta-uzun vadeli kapsamlı bir çerçeve eleştirilebildiğinden bahsetmek de mümkün olamamaktadır. Bu bahiste siyaset yapıcılarına önemli sorumluluklar düşmektedir.

“HATAY’DAKİ MAHALLÎ MEDYANIN MESELELERİNİN VE GEREKSİNİMLERİNİN TÜM ZELZELE BÖLGESİ İÇİN BENZERLİK GÖSTERECEĞİ VARSAYIM EDİLEBİLİR”

Belirli yol haritalarının oluşturulmasında lokal medyanın ekonomik bağımsızlığının, kurumsal özerkliğinin, istihdam düzeneklerinin ve haber üretim süreçlerinin nasıl geliştirilebileceği üzerine meslek örgütleri ve mahallî gazetecilerin de iştirakine imkan sağlayacak kanalların yaratılması değerli görünmektedir. Hatay’daki mahallî medyanın meselelerinin ve muhtaçlıklarının tüm zelzele bölgesi için benzerlik göstereceği varsayım edilebilir.

“YEREL MEDYANIN VARLIĞINI KORUMAK VE GELİŞTİRMEK, ZELZELE BÖLGELERİNDE GAZETECİLİĞİ YİNE VE DAHA GÜÇLÜ FORMDA YEŞERTMEK BİR VAZİFE OLARAK ORTADA DURMAKTADIR”

Kentlerin şahidi ve kentsel tartışmaların mecrası olan lokal medyanın varlığını korumak ve geliştirmek, zelzele bölgelerinde gazeteciliği tekrar ve daha güçlü halde yeşertmek güç lakin yerine getirilmesi gereken bir görev olarak ortada durmaktadır. Bu vazifenin gerçekleştirilmesi ilgili bütün toplumsal ve kurumsal aktörlerin ortak sorumluluğu olarak görülmelidir.”