Zelzele Bölgesindeki Suyun Durumu İncelendi

İZMİR Dokuz Eylül Üniversitesi’nden (DEÜ) bir küme bilim insanı, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen zelzele bölgesindeki suyu inceledi. DEÜ Etraf Mühendisliği Kısmı’ndan Prof. Dr. Azize Ayol, bölgedeki sarsıntı hareketliliğin sürmesi nedeniyle kimi yerlerde bulanık ve çamurlu suya rastladıklarını ayrıyeten birtakım bölgelerde yer altı suyunun çekildiğini yahut akış istikametinin değiştiğini gözlemlediklerini belirtti.

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023’te meydana gelen zelzele, geniş bir coğrafyayı etkileyerek büyük bir yıkıma yol açtı. DEÜ’lü bir küme bilim insanı, geçen hafta bölgeye giderek incelemelerde bulundu. DEÜ Mühendislik Fakültesi Dekanı, Etraf Mühendisliği Kısmı, Etraf Teknolojisi Anabilim Kolu Üyesi Prof. Dr. Azize Ayol, yapılan çalışmalarla ilgili bilgi verdi. DEÜ olarak sarsıntıdan çabucak sonra tüm ünitelerinin afet bölgesinde çalışmalara başladığını hatırlatan Prof. Dr. Ayol, “Biz de Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı olarak, su arıtma noktasında bölgenin acil muhtaçlıklarını karşılamaya yönelik Adıyaman, Malatya ve Hatay’da çalıştık. Su arıtma üniteleri kurduk. Toplam 7 su arıtma ünitemiz, bölgede faaliyet gösteriyor” dedi.

‘ZAMAN VAKİT HALA BULANIK VE ÇAMURLU SU AKABİLİYOR’

Deprem sonrası afet bölgelerinde şebeke kırılmaları nedeniyle çok sayıda sorun oluştuğunu belirten Prof. Dr. Ayol, “Mikrobiyal kirlenme gözlemledik. Kimi yerlerde zelzele hareketliliği nedeniyle suyun çamurlu ve bulanık akması kelam konusuydu. Zelzeleden sonra su şebekelerinde tamirat yapıldı. Çabucak çabucak tamirat olmayan ilimiz yok. Epeyce kıymetli bir çalışmayla bakım ve tamirat faaliyetleri yapıldı. Lakin bölgedeki sarsıntıların sürüyor olması nedeniyle vakit zaman şebekeden hala bulanık ve çamurlu su akabiliyor. Münasebetiyle bu suyun kullanılmaması, içilmemesi gerekiyor. Dünya Sıhhat Örgütü, içme suyunda bulanıklık oranının 5 NTU’nun üzerinde olmaması gerektiğini ve mutlaka tüketilmemesi gerektiğini söylüyor. Zelzele etkinliğine bağlı olarak süregelen sarsıntı nedeniyle birtakım yerlerde, 10 ile 50 ortasında ölçümler yaptığımız oldu. Birkaç gün geçince tekrar yaptığımız ölçümlerde bu düzeyin olağana düştüğünü de gördük” sözlerini kullandı.

‘YER ALTI SUYU DA ETKİLENDİ’

TÜBİTAK takviyeli ya da yürüttükleri projelerde, yer altı suyu kalitesini de izlediklerini belirten Prof. Dr. Azize Ayol, “Hemen çabucak 11 vilayetimizde bu çalışmaları yürütüyoruz. Kaynak olarak belirlediğimiz kuyularda, devir dönem su numunesi alamıyoruz. ya yer altı suyu oradan çekilmiş ya yer değiştirmiş oluyor. Bunlar kritik tespitler. Bilimsel sonuçlara ulaşabilmemiz için bu tespitlerin uzunca bir mühlet izlenmesi gerekiyor.”

‘ARITMA ÜNİTESİNE GEREKSİNİM VAR’

Bölgede arıtma ünitelerine muhtaçlık bulunduğunu belirten Prof. Dr. Ayol, “Afet bölgelerinde bu sürecin ne kadar uzun süreceğini bilmiyoruz. Asrın felaketi dediğimiz bir durum kelam konusu. Hasebiyle o bölgelerde şebeke suyuna ya da sağlıklı suya erişim uzun bir süreç alacak. Su kullandığımız eserler açısından kritik. Bu nedenle biz afet bölgesine devletimizin bize vermiş olduğu imkanları üniversite olarak kullanarak su arıtma ünitelerimizi kurduk. Bilhassa bebeklerin, çocukların, gençlerin ve daha yaşlı olan şahısların kemik sıhhatine ziyan vermeyecek halde de bir yapılanmaya gittik. Özel mineral destekli bir arıtma sistemi geliştirdik. Hasebiyle yalnızca arıtma sürecini yapmıyoruz. Son süreç olarak da çok âlâ kalitede bir mineral desteği ile suyu zenginleştiriyoruz. Sayın Rektör, hocamız Prof. Dr. Nükhet Hotar’ın takviyeleriyle bu çalışmaları yürüttük. Lakin bu su arıtma ünitelerinin acilen kurulması gereken yerler var, alanlar var. Su arıtma sistemlerinin yaygınlaştırılmasını, afet bölgeleri özelinde gelecek planlamalarının yapılması gerektiğini düşünüyorum. Afetzedelerimiz ise emin olmadıkları, bulanık olan suyu tüketmesin” diye konuştu.