Kırılan fayın yıkıcı tesiri Hatay’a 50 saniye sonra ulaşmış

Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tuncay Taymaz başkanlığında toplanan ve ortalarında Kocaeli Üniversitesi’nden Doç. Dr. Serkan Irmak’ın da bulunduğu grup, sarsıntının karakteristik özellikleri hakkında incelemelerde bulundu.

50 SANİYE SONRA GÜÇ BOŞALMASI OLMUŞ

Fay düzlemi üzerindeki 3 boyutlu yırtılma modellemesini de çıkaran takım, 6 Şubat günü saat 04.17’de meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 7.7’lik zelzelenin 3 fay segmenti üzerinde meydana geldiğini ve yıkıcı tesirin yaklaşık 50 saniye sonra İskenderun ve Hatay civarında büyük güç boşalımlarına neden olduğunu belirledi.

“3 FARKLI SEGMENTİN BU ZELZELEDE KIRILDIĞINI GÖRMEKTEYİZ”

Depremin yıkıcı tesirinin, zelzelenin başlangıç tesirinden kısa bir mühlet sonra kuzeydoğu ve güneybatı istikametine hakikat ilerlediğini söz eden Doç. Dr. Serkan Irmak, “Yapmış olduğumuz çalışmada zelzelenin yırtılma sistemiyle ilgili farklı sonuçlara ulaştık. Birinci sarsıntıda 3 farklı segmentin kırıldığını görmekteyiz. Zelzele başladıktan sonra Pazarcık Işık Dağı ismini verdiğimiz küçük bir segmentte kırıldıktan 9 saniye sonra yırtılma kuzeydoğuya yanlışsız ilerliyor ve daha sonra güneybatıya yanlışsız ilerlemese devam ediyor. Üç farklı segmentin bu zelzelede kırıldığını görmekteyiz. Üç segment boyunca farklı güç boşalımlar var.” dedi.

“İNSANLARA 30-40 SANİYELİK VAKİT TANIMA BAHTI VERİLEBİLİRDİ”

Depremin başladığı birinci andan yaklaşık 50 saniye sonra farklı vilayetlerde yıkıcı tesir gösterdiğini anlatan Doç. Dr. Irmak, şöyle konuştu: “İlginç özelliklerinden bir tanesi de kırılan fay çok uzun olduğu için kırılma başladıktan yaklaşık 50 saniye sonra İskenderun ve Hatay civarında büyük güç boşalımları görmekteyiz. Yani sarsıntının oluş anından itibaren yaklaşık 50 saniye sonra orada güç boşalımlarının olması aslında yıkıcı dalgaların oraya 50 saniye sonra ulaştığını gösteriyor. Şayet bölgede uygun bir erken ihtar sistemi olsaydı tahminen bu zelzele olduktan sonraki süreç içerisinde insanlara zelzeleye olan pozisyonlarına nazaran 30-40 saniyelik bir vakit tanıma bahtı verebilirdi.”

“İKİNCİL AFETLERİN ÖNÜNE GEÇEBİLİR”

Bu durumun mümkün zelzelelerde erken ikaz sistemi olarak da kullanılabileceğini belirten Doç. Dr. Irmak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Erken ihtar sinyali sarsıntı olduktan sonra gelen bir sinyal. Evvelce belirleyen bir sinyal değil. Zelzele olur, yıkıcı dalgaların size kaç saniye sonra geleceğini fakat öğrenme bahtınız olur. Münasebetiyle bu 50 saniye sonraki güç boşalımı çok büyük bir alanın kırılmasıyla alakalı olan bu zelzeleye özel bir olay. Beklenen Marmara sarsıntısında bu kadar büyük vakit yahut bu kadar fazla bir erken bir ihtar sistemi sinyalinin 50 saniye civarında olacağını düşünmüyorum. Çok daha kısa olacaktır fakat kısa olması da insanları karamsarlığa itmesin. Kısa vakitte bile kıymetli sanayi tesislerinin, metro sınırlarının, süratli tren üzere ulaşım araçlarının sarsıntı sonrası oluşabilecek ikincil afetlerin önüne geçilebilmesi için kullanılabileceğini düşünüyorum.”